Αγαπητοί φίλοι
Σας προωθούμε το ενδιαφέρον άρθρο του Βασίλη Πασσά επιστημονικά υπεύθυνου της Κίνησης ΠΡΟΤΑΣΗ ενός συλλόγου συνοδοιπόρου της Κοινο_Τοπίας σε πολλές κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες. Μια εξ αυτών είναι και η Προστασία των Πολιτών από το Παθητικό Κάπνισμα που αναφέρεται το άρθρο και το οποίο το προσυπογράφουμε.
Εταιρεία Κοινωνικής Δράσης και Πολιτισμού
ΚΟΙΝΟ_ΤΟΠΙΑ www.koinotopia.gr
ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ
Του Δρ. Βασίλη Πασσά
Επιστημονικά Υπεύθυνου της Κίνησης «ΠΡΟΤΑΣΗ»
Με αφορμή τα δελτία τύπου του Δικτύων των Φορέων για την Προστασία των πολιτών από το Παθητικό Κάπνισμα μερικοί φίλοι είχαν κάποιες ενστάσεις σχετικά με την παράγραφο που ζητείται από τους πολίτες να ενημερώνουν επώνυμα ή ανώνυμα την Υπηρεσία της Διεύθυνσης Υγιεινής που διενεργεί τους ελέγχους σε κλειστούς χώρους (όπως χώρους διασκέδασης και όχι μόνο) για περιπτώσεις που παραβιάζεται το νομοθετικό πλαίσιο.
Πρόκειται για το αρνητικό στερεότυπο του μαρτυριάρη, συνδεδεμένο με τη μαθητική μας ζωή. Στο σχολείο αν ήσουν θύμα λεκτικής ή εξωλεκτικής βίας δεν έπρεπε να το αναφέρεις στο δάσκαλο ή στους γονείς σου γιατί θα υπήρχαν συνέπειες από τους θύτες. Παράλληλα κάποιοι άλλοι συμμαθητές σου θα σε θεωρούσαν καρφί.
Πιθανόν το αρνητικό στερεότυπο στη χώρα μας προέκυψε από τις περιόδους του εμφυλίου σπαραγμού και της μετά τον εμφύλιο τραγικής κατάστασης της χώρας. Εποχές που οι κρατούντες προέτρεπαν τους πολίτες να καταδίδουν τους συμπολίτες τους, τους γείτονες, τους συγγενείς για τις πεποιθήσεις τους ή τους αγώνες τους για τη δημοκρατία. Μία παρόμοια κατάσταση ζήσαμε και με την χούντα το 67-74. Αυτή ήταν η κακή πλευρά. Υπήρχε όμως και η άλλη πλευρά. Αυτοί που μιλούσαν και καταγγέλλανε εντός και εκτός Ελλάδας για όσα κακά συνέβαιναν τότε μέσα στη χώρα. Δύο μέτρα και δύο σταθμά. Οι κρατούντες, από την μια πλευρά ενθάρρυναν τους καταδότες, από την άλλη συνιστούσαν στους πολίτες να μη μιλάνε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για όσα τραγικά συνέβαιναν. Πάρα πολλοί πλήρωσαν με φυλακίσεις, διώξεις, βασανιστήρια ακόμα και με τη ζωή τους, γιατί μίλησαν.
Φαίνεται λοιπόν ότι η κατάσταση δεν είναι μαύρο η άσπρο.
Η άποψη ότι γενικά όποιος καταμαρτυρεί φαινόμενα και καταστάσεις είναι καταδότης, ρουφιάνος, μαρτυριάρης, ενώ όποιος δε μιλά είναι καλός, μάλλον τους πονηρούς εξυπηρετεί. Το πρόβλημα δεν είναι η διαδικασία αλλά το περιεχόμενο και ο σκοπός της πράξης.
Αν πρόκειται να σωθεί ένα παιδί ή μία γυναίκα από κακοποίηση και βέβαια πρέπει να μιλήσω ακόμη και ανώνυμα. Στο «Χαμόγελο του Παιδιού» αναφέρουν ότι οι καταγγελίες για κακοποίηση παιδιών κατά 98% γίνονται ανώνυμα και το 91% αφορά γονείς.
Αν βέβαια παρέμβεις στην προσωπική ζωή πολιτών και τους εκθέτεις, τους διασύρεις, τόσο για τα «πιστεύω τους» αλλά και για τη συμπεριφορά τους, που δεν παραβιάζει την προσωπική ελευθερία των άλλων, τότε αυτό είναι μία καταδικαστέα πράξη. Κάτι που γίνεται πλέον με τις φωτογραφήσεις ή βιντεοσκοπήσεις με τα κινητά αλλά και τους εκβιασμούς και εκφοβισμούς μέσω διαδικτύου και μέσων κοινωνικής δικτύωσης και επικοινωνίας.
Να μιλήσουμε τώρα για την ουσία του θέματος.
Οι φορείς που συμμετέχουμε σε αυτό το Δίκτυο αλλά και πολλοί ακόμη που στηρίζουν τους στόχους του δικτύου για την προστασία των πολιτών από το παθητικό κάπνισμα, για δεκαετίες αγωνιζόμαστε για ποιότητα ζωής στην πόλη μας. Η ποιότητα ζωής δεν αφορά μόνο το αστικό περιβάλλον αλλά και το ανθρωπογενές. Προσπαθούμε να λειτουργούμε εμείς αλλά και να εκπαιδεύουμε μικρούς και μεγάλους να λειτουργούν μέσα στα πλαίσια του αλληλοσεβασμού, έχοντας σαν αρχή ότι πρέπει να διεκδικούμε τα όρια της δημοκρατικής μας ελευθερίας μέχρι το σημείο που δεν παραβιάζεται η δημοκρατική ελευθερία και η ελεύθερη βούληση των συμπολιτών μας.
Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που κάποιος λειτουργεί με έναν τρόπο που αδιαφορεί για τους άλλους και τον ενδιαφέρει μόνο το ΕΓΩ του; Το δικαίωμα στην ελευθερία αρχίζει και τελειώνει στο δικό του ΕΓΩ και δεν αναγνωρίζει κανένα βαθμό ελευθερίας στους άλλους; Τι γίνεται όταν καταπατά βασικά δικαιώματα πολιτών τα οποία είναι θεσμοθετημένα;
Εκτιμούμε ότι οι πολίτες οφείλουν αρχικά οι ίδιοι να υπερασπίζονται και να διεκδικούν το δικαιώματά τους να ζουν σε ένα ελεύθερο και ασφαλές περιβάλλον. Παράλληλα όμως η πολιτεία και οι υπηρεσίες της πρέπει να προστατεύουν τους πολίτες από τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους, ιδιαίτερα όταν οι πολίτες ως μεμονωμένα άτομα ή συλλογικότητες, αδυνατούν να ανταπεξέλθουν σε οργανωμένα συμφέροντα που τους απειλούν την ελευθερία, την υγεία αλλά και τη ζωή.
Αποτελεί πάγιο αίτημά μας προς τις υπηρεσίες ελέγχου της τήρησης των κανόνων εύρυθμης λειτουργίας του θεσμικού πλαισίου που έχει καθορίσει το συγκεκριμένο δημοκρατικό πολίτευμα, οι πολίτες να έχουν τη δυνατότητα να ενημερώνουν για περιπτώσεις που παραβιάζονται τα δικαιώματά τους από οποιονδήποτε, ώστε να επιλαμβάνονται ως ο νόμος ορίζει.
Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από παραινέσεις και εκκλήσεις από φορείς και υπηρεσίες να μιλάμε και να ενημερώνουμε για περιπτώσεις που παραβιάζονται ανθρώπινα δικαιώματα. Να μιλά ένα παιδί αν κακοποιείται (μην ξεχνάμε ότι η κακοποίηση συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό από τους ίδιους τους γονείς του), να μιλά ένα παιδί και να ενημερώνει αν είναι θύμα εκφοβισμού, ηλεκτρονικού εκβιασμού, να μιλά μία γυναίκα που κακοποιείται αλλά να μιλούν και όσοι αντιλαμβάνονται τέτοια περιστατικά και να τα καταγγέλλουν επώνυμα ή ανώνυμα σε αρμόδιες υπηρεσίες.
Ακόμη και σε πιο απλές περιπτώσεις παροτρύνουμε τους πολίτες να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές για κακοποίηση ζώων, για καταστροφή του περιβάλλοντος, για κατάληψη πεζοδρομίων, για κατάληψη χώρων και διαβάσεων ΑΜΕΑ και για πολλά άλλα.
Τι θα κάνει κάποιος όταν πηγαίνει σε ένα εστιατόριο που γνωρίζει ότι δεν επιτρέπεται το κάπνισμα και ενώ ξεκινά το φαγητό του, κάποιοι αρχίζουν να καπνίζουν; Συνήθως ζητά ευγενικά (μπορεί και όχι καθώς εκνευρίζεται) να σταματήσουν. Μπορεί να σταματήσουν. Μπορεί και όχι. Μερικές φορές τον απειλούν και τον ειρωνεύονται. Με ποιο τρόπο αυτός ο άνθρωπος θα διεκδικήσει το δικαίωμά του και πως θα προστατευθεί από αυτούς που παραβιάζουν την ελευθερία του; Η σιωπή είναι κάλυψη αυτών που αδιαφορούν για το κοινό καλό. Είναι συμμετοχή στην παραβίαση των δημοκρατικών ελευθεριών.
Πρόσφατα η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας μας ζήτησε να συνεργαστούμε μαζί τους προκειμένου να σταματήσει το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους (όπως είχε συμφωνήσει και ο σύλλογος των καταστηματαρχών). Μεταξύ των άλλων μας ζητήθηκε να ενημερώνονται όταν εντοπίζεται παραβίαση, για να προχωρούν σε έλεγχο. Ο νόμος προτρέπει σε ανώνυμες καταγγελίες προκειμένου να μη φοβούνται οι πολίτες. Κάτι τέτοιο συμβαίνει σε οποιαδήποτε καταγγελία.
Η σιωπή και η απόκρυψη δε βοηθά μία κοινωνία να εξελιχθεί.
Το σύγχρονο πολιτικοοικονομικό, κοινωνικό μοντέλο διαπαιδαγωγεί πολίτες φοβισμένους, παθητικούςπου δε μιλούν για ότι αφορά τη λειτουργία της κοινωνίας αλλά εξαντλούν την κοινωνική τους συμμετοχή ασχολούμενοι με τα προσωπικά προβλήματα των ανθρώπων.
Οι πολίτες που θέλουν μία κοινωνία ανθρώπινη, λειτουργική, οφείλουν και πρέπει να επισημαίνουν τις δυσλειτουργίες. Να μη σιωπούν, να μη φοβούνται, να αναφέρουν κάθε αδικία, κάθε παραβίαση δικαιωμάτων πολιτών.
Σεβασμός στην προσωπική και οικογενειακή ζωή των πολιτών. Διαφάνεια, ενδιαφέρον και προβολή κάθε πράξης που αφορά το περιβάλλον των κοινωνιών, ανθρωπογενές ή αστικό.
Εφημερίδα Πελοπόννησος 22 Μαρτίου 2019 Σελ.10
-
- ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΚΑΠΝΙΣΤΩΝ. Ο νόμος προστατεύει από το παθητικό κάπνισμα και με διαταγή και με σύσταση. H διαταγή αφορά την υγεία και ασφάλεια σε χώρους εργασίας και αναφέρεται σε κατάλληλα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την προστασία μη καπνιστών από το παθητικό κάπνισμα σε δημόσιους χώρους.
