Κοινο_Τοπία

Εταιρεία Κοινωνικής Δράσης και Πολιτισμού

ΚΟΙΝΟ_ΤΟΠΙΑ www.koinotopia.gr

Η Κοινο_Τοπία τιμά την επέτειο των 200 χρόνων από την Εθνική Παλιγγενεσία

1821 – 2021

25 Μαρτίου 2021

Ύμνος εις την Ελευθερίαν

Ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν είναι ποίημα που έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός (1798-1857) το 1823, τμήμα του οποίου αποτελεί τον Εθνικό ύμνο της Ελλάδας από το 1865 και της Κύπρου από το 1966. Αποτελείται από 158 τετράστιχες στροφές ή 632 στίχους. Οι δύο πρώτες στροφές ανακρούονται και συνοδεύουν πάντα την έπαρση και την υποστολή της σημαίας και ψάλλονται σε επίσημες στιγμές και τελετές. Κατά τη διάρκεια της ανάκρουσής του αποδίδονται ορθίως τιμές στρατιωτικού χαιρετισμού «εν ακινησία».

Θεματικές ενότητες

Για να χωρίσει τα διάφορα μέρη μεταξύ τους, ο ποιητής παρεμβάλλει συνήθως τη δεύτερη στροφή του Ύμνου «απ` τα κόκαλα βγαλμένη…», ενώ σύμφωνα με το περιεχόμενό του ο Ύμνος μπορεί να διαιρεθεί στα ακόλουθα μέρη:

Προοίμιο, Στροφές 1-34

Ο ποιητής παρουσιάζει τη θεά ελευθερία, θυμίζει τα περασμένα μαρτύρια του Ελληνισμού, την εξέγερση των σκλάβων, τη χαρά του Ελληνισμού, την έχθρα των Ευρωπαίων ηγεμόνων και την περιφρονητική αδιαφορία των Ελλήνων για τα φιλότουρκα αισθήματα τους.
1η
Σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν κόψι
τοῦ σπαθιοῦ τὴν τρομερή,
σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν ὄψι
ποὺ μὲ βία μετράει τὴν γῆ.
2η
Ἀπ’ τὰ κόκαλα βγαλμένη
τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά,
καὶ σὰν πρῶτα ἀνδρειωμένη,
χαῖρε, ὦ χαῖρε, Ἐλευθεριά!
3η
Ἐκεῖ μέσα ἐκατοικοῦσες
πικραμένη, ἐντροπαλή,
κι ἕνα στόμα ἀκαρτεροῦσες,
«ἔλα πάλι», νά σου πῇ.
4η
Ἄργειε νά’λθῃ ἐκείνη ἡ μέρα,
κι ἦταν ὅλα σιωπηλά,
γιατί τὰ ’σκιαζε ἡ φοβέρα
καὶ τὰ πλάκωνε ἡ σκλαβιά.
5η
Δυστυχής! Παρηγορία
μόνη σοῦ ἕμενε νὰ λὲς
περασμένα μεγαλεῖα
καὶ διηγώντας τα νὰ κλαῖς.
6η
Καὶ ἀκαρτέρει καὶ ἀκαρτέρει
φιλελεύθερη λαλιά,
ἕνα ἐκτύπαε τ’ ἄλλο χέρι
ἀπὸ τὴν ἀπελπισιά,
7η
Κι ἔλεες: «Πότε, ἅ, πότε βγάνω
τὸ κεφάλι ἀπὸ τσ’ ἐρμιές;».
Καὶ ἀποκρίνοντο ἀπὸ πάνω
κλάψες, ἄλυσες, φωνές.
8η
Τότε ἐσήκωνες τὸ βλέμμα
μὲς στὰ κλάιματα θολό,
καὶ εἰς τὸ ροῦχο σου ἔσταζ’ αἷμα,
πλῆθος αἷμα ἑλληνικό.
9η
Μὲ τὰ ροῦχα αἱματωμένα
ξέρω ὅτι ἔβγαινες κρυφὰ
νὰ γυρεύῃς εἰς τὰ ξένα
ἄλλα χέρια δυνατά.
10η
Μοναχὴ τὸ δρόμο ἐπῆρες,
ἐξανάλθες μοναχή•
δὲν εἴν’ εὔκολες οἱ θύρες
ἐὰν ἡ χρεία τὲς κουρταλῇ.
11η
Ἄλλός σοῦ ἔκλαψε εἰς τὰ στήθια,
ἀλλ’ ἀνάσασι καμμιά•
ἄλλος σου ἔταξε βοήθεια
καὶ σὲ γέλασε φρικτά.
12η
Ἄλλοι, ὀϊμέ, στὴ συμφορά σου
ὀποῦ ἐχαίροντο πολύ,
«σύρε νὰ ‘βρῃς τὰ παιδιά σου,
σύρε», ἔλεγαν οἱ σκληροί.
13η
Φεύγει ὀπίσω τὸ ποδάρι
καὶ ὀλογλήγορο πατεῖ
ἢ τὴν πέτρα ἢ τὸ χορτάρι
ποὺ τὴ δόξα σοῦ ἐνθυμεῖ.
14η
Ταπεινότατή σου γέρνει
ἡ τρισάθλια κεφαλή,
σὰν πτωχοῦ ποὺ θυροδέρνει
κι εἶναι βάρος του ἡ ζωή.
15η
Ναί, ἀλλὰ τώρα ἀντιπαλεύει
κάθε τέκνο σου μὲ ὁρμή,
ποὺ ἀκατάπαυστα γυρεύει
ἢ τὴ νίκη ἢ τὴ θανῆ.
16η
Ἀπ’ τὰ κόκαλα βγαλμένη
τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά,
καὶ σὰν πρῶτα ἀνδρειωμένη,
χαῖρε, ὦ χαῖρε, Ἐλευθεριά!
17η
Μόλις εἶδε τὴν ὁρμή σου
ὁ οὐρανὸς ποὺ γιὰ τσ’ ἐχθροὺς
εἰς τὴ γῆ τὴ μητρική σου
ἔτρεφ’ ἄνθια καὶ καρπούς,
18η
ἐγαλήνεψε• καὶ ἐχύθει
καταχθόνια μιὰ βοή,
καὶ τοῦ Ρήγα σοῦ ἀπεκρίθη
πολεμόκραχτη ἡ φωνή.
19η
Ὅλοι οἱ τόποι σου σ’ ἐκράξαν
χαιρετώντας σὲ θερμά,
καὶ τὰ στόματα ἐφωνάξαν
ὅσα αἰσθάνετο ἡ καρδιά.
20η
Ἐφωνάξανε ὡς τ’ ἀστέρια
τοῦ Ἰονίου καὶ τὰ νησιά,
κι ἐσηκώσανε τὰ χέρια
γιὰ νὰ δείξουνε χαρά,
21η
μ’ ὅλον ποὺ ‘ναι ἀλυσωμένο
τὸ καθένα τεχνικά,
καὶ εἰς τὸ μέτωπο γραμμένο
ἔχει: «Ψεύτρα Ἐλευθεριά».
22η
Γκαρδιακὰ χαροποιήθει
καὶ τοῦ Βάσιγκτον ἡ γῆ,
καὶ τὰ σίδερα ἐνθυμήθει
ποὺ τὴν ἔδεναν κι αὐτή.
23η
Ἀπ’ τὸν πύργο τοῦ φωνάζει,
σὰ νὰ λέῃ σὲ χαιρετῶ,
καὶ τὴ χήτη τοῦ τινάζει
τὸ λιοντάρι τὸ Ἰσπανό.
24η
Ἐλαφιάσθη τῆς Ἀγγλίας
τὸ θηρίο, καὶ σέρνει εὐθὺς
κατὰ τ’ ἄκρα τῆς Ρουσίας
τὰ μουγκρίσματα τσ’ ὀργῆς.
25η
Εἰς τὸ κίνημα τοῦ δείχνει,
πὼς τὰ μέλη εἴν’ δυνατά•
καὶ στοῦ Αἰγαίου τὸ κύμα ρίχνει
μιὰ σπιθόβολη ματιά.
26η
Σὲ ξανοίγει ἀπὸ τὰ νέφη
καὶ τὸ μάτι τοῦ Ἀετοῦ,
ποὺ φτερὰ καὶ νύχια θρέφει
μὲ τὰ σπλάχνα τοῦ Ἰταλοῦ•
27η
καὶ σ’ ἐσὲ καταγυρμένος,
γιατί πάντα σὲ μισεῖ,
ἔκρωζ’ ἔκρωζ’ ὁ σκασμένος,
νὰ σὲ βλάψῃ, ἂν ἠμπορῇ.
28η
Ἄλλο ἐσὺ δὲν συλλογιέσαι
πάρεξ ποὺ θὰ πρωτοπᾷς•
δὲν μιλεῖς καὶ δὲν κουνιέσαι
στὲς βρισιὲς ὀποῦ ἀγρικᾷς•
29η
σὰν τὸ βράχο ὀποῦ ἀφήνει
κάθε ἀκάθαρτο νερὸ
εἰς τὰ πόδια του νὰ χύνῃ
εὐκολόσβηστον ἀφρό•
30η
ὀποῦ ἀφήνει ἀνεμοζάλη
καὶ χαλάζι καὶ βροχὴ
νὰ τοῦ δέρνουν τὴ μεγάλη,
τὴν αἰώνιαν κορυφή.
31η
Δυστυχιά του, ὦ, δυστυχιά του,
ὀποιανοὺ θέλει βρεθεῖ
στὸ μαχαίρι σου ἀποκάτου
καὶ σ’ ἐκεῖνο ἀντισταθεῖ.
32η
Τὸ θηρίο π’ ἀνανογιέται
πὼς τοῦ λείπουν τὰ μικρά,
περιορίζεται, πετιέται,
αἷμα ἀνθρώπινο διψᾷ•
33η
τρέχει, τρέχει ὅλα τὰ δάση,
τὰ λαγκάδια, τὰ βουνά,
κι ὅπου φθάσει, ὅπου περάσει,
φρίκη, θάνατος, ἐρμιά•
34η
Ἐρμιά, θάνατος καὶ φρίκη
ὅπου ἐπέρασες κι ἐσύ•
ξίφος ἔξω ἀπὸ τὴ θήκη
πλέον ἀνδρείαν σου προξενεῖ.

Στροφές 35-74

Η μάχη της Τριπολιτσάς.
35η
Ἰδού, ἐμπρός σου ὁ τοῖχος στέκει
τῆς ἀθλίας Τριπολιτσᾶς•
τώρα τρόμου ἀστροπελέκι
νὰ τῆς ρίψῃς πιθυμᾷς.
36η
Μεγαλόψυχο τὸ μάτι
δείχνει πάντα ὁπὼς νικεῖ,
κι ἂς εἴν’ ἅρματα γεμάτη
καὶ πολέμιαν χλαλοή.
37η
Σοῦ προβαίνουνε καὶ τρίζουν
γιὰ νὰ ἰδῇς πὼς εἴν’ πολλά•
δὲν ἀκοῦς ποὺ φοβερίζουν
ἄνδρες μύριοι καὶ παιδιά;
38η
Λίγα μάτια, λίγα στόματα
θά σας μείνουνε ἀνοιχτά.
γιὰ νὰ κλαύσετε τὰ σώματα
ποὺ θὲ νὰ ‘βρῃ ἡ συμφορά!
39η
Κατεβαίνουνε, καὶ ἀνάφτει
τοῦ πολέμου ἀναλαμπῆ•
τὸ τουφέκι ἀνάβει, ἀστράφτει,
λάμπει, κόφτει τὸ σπαθί.
40η
Γιατί ἡ μάχη ἐστάθει ὀλίγη;
Λίγα τὰ αἵματα γιατί;
Τὸν ἐχθρὸ θωρῶ νὰ φύγῃ
καὶ στὸ κάστρο ν’ ἀνεβεῖ.
41η
Μέτρα! Εἴν’ ἄπειροι οἱ φευγάτοι,
ὀποῦ φεύγοντας δειλιοῦν•
τὰ λαβώματα στὴν πλάτη
δέχοντ’, ὥστε ν’ ἀνεβοῦν.
42η
Ἐκεῖ μέσα ἀκαρτερεῖτε
τὴν ἀφεύγατη φθορά•
νά, σᾶς φθάνει• ἀποκριθεῖτε
στῆς νυκτὸς τὴ σκοτεινιά!
43η
Ἀποκρίνονται καὶ ἡ μάχη
ἔτσι ἀρχίζει, ὀποῦ μακριὰ
ἀπὸ ράχη ἐκεῖ σὲ ράχη
ἀντιβούιζε φοβερά.
44η
Ἀκούω κούφια τὰ τουφέκια,
ἀκούω σμίξιμο σπαθιῶν,
ἀκούω ξύλα, ἀκούω πελέκια,
ἀκούω τρίξιμο δοντιῶν.
45η
Ἅ, τί νύκτα ἦταν ἐκείνη
ποὺ τὴν τρέμει ὁ λογισμός!
Ἄλλος ὕπνος δὲν ἐγίνει
πάρεξ θάνατου πικρός.
46η
Τῆς σκηνῆς ἡ ὥρα, ὁ τόπος,
οἱ κραυγές, ἡ ταραχή,
ὁ σκληρόψυχος ὁ τρόπος
τοῦ πολέμου, καὶ οἱ καπνοί,
47η
καὶ οἱ βροντὲς καὶ τὸ σκοτάδι
ὀποῦ ἀντίσκοφτε ἡ φωτιά,
ἐπαράσταιναν τὸν ᾍδη
ποὺ ἀκαρτέρειε τὰ σκυλιά•
48η
Τ’ ἀκαρτέρειε. Ἐφαῖνον’ ἴσκιοι
ἀναρίθμητοι, γυμνοί,
κόρες, γέροντες, νεανίσκοι,
βρέφη ἀκόμη εἰς τὸ βυζί.
49η
Ὂλη μαύρη μυρμηγκιάζει,
μαύρη ἡ ἐντάφια συντροφιά,
σὰν τὸ ροῦχο ὀποῦ σκεπάζει
τὰ κρεβάτια τὰ στερνά.
50η
Τόσοι, τόσοι ἀνταμωμένοι
ἐπετιοῦντο ἀπὸ τὴ γῆ,
ὅσοι εἴν’ ἄδικα σφαγμένοι
ἀπὸ τούρκικην ὀργή.
51η
Τόσα πέφτουνε τὰ θερι-
σμένα ἀστάχια εἰς τοὺς ἀγρούς•
σχεδὸν ὅλα ἐκειὰ τὰ μέρη
ἐσκεπάζοντο ἀπ’ αὐτούς.
52η
Θαμποφέγγει κανέν’ ἄστρο,
καὶ ἀναδεύοντο μαζί,
ἀνεβαίνοντας τὸ κάστρο
μὲ νεκρώσιμη σιωπή.
53η
Ἔτσι χάμου εἰς τὴν πεδιάδα,
μὲς στὸ δάσος τὸ πυκνό,
ὅταν στέλνει μίαν ἀχνάδα
μισοφέγγαρο χλωμό,
54η
Ἐὰν οἱ ἄνεμοι μὲς στ’ ἄδεια
τὰ κλαδιὰ μουγκοφυσοῦν,
σειοῦνται, σειοῦνται τὰ μαυράδια,
ὀποῦ οἱ κλῶνοι ἀντικτυποῦν.
55η
Μὲ τὰ μάτια τοὺς γυρεύουν
ὅπου εἴν’ αἵματα πηχτά,
καὶ μὲς στὰ αἵματα χορεύουν
μὲ βρυχίσματα βραχνά•
56η
καὶ χορεύοντας μανίζουν
εἰς τοὺς Ἕλληνες κοντά,
καὶ τὰ στήθια τοὺς ἐγγίζουν
μὲ τὰ χέρια τὰ ψυχρά.
57η
Ἐκειὸ τὸ ἔγγισμα πηγαίνει
βαθειὰ μὲς στὰ σωθικά,
ὅθεν ὅλη ἡ λύπη βγαίνει,
καὶ ἄκρα αἰσθάνονται ἀσπλαχνιά.
58η
Τότε αὐξαίνει τοῦ πολέμου
ὁ χορὸς τρομακτικά,
σὰν τὸ σκόρπισμα τοῦ ἀνέμου
στοῦ πελάου τὴ μοναξιά.
59η
Κτυποῦν ὅλοι ἀπάνου κάτου•
κάθε κτύπημα ποὺ ἐβγεῖ
εἶναι κτύπημα θανάτου
χώρις νὰ δευτερωθῇ.
60η
Κάθε σῶμα ἱδρώνει, ρέει•
λὲς κι ἐκείθενε ἡ ψυχὴ
ἀπ’ τὸ μίσος ποὺ τὴν καίει
πολεμάει νὰ πεταχθῇ.
61η
Τῆς καρδίας κτυπίες βροντᾶνε
μὲς στὰ στήθια τους ἀργά,
καὶ τὰ χέρια ὅπου χουμᾶνε
περισσότερο εἴν’ γοργά.
62η
Οὐρανὸς γι’ αὐτοὺς δὲν εἶναι,
οὐδὲ πέλαγο, οὐδὲ γῆ•
γι’ αὐτοὺς ὅλους τὸ πᾶν εἶναι
μαζωμένο ἀντάμα ἐκεῖ.
63η
Τόση ἡ μάνητα κι ἡ ζάλη,
ποὺ στοχάζεσαι μὴ πὼς
ἀπὸ μία μεριὰ καὶ ἀπ’ ἄλλη
δὲν εἴνει ἕνας ζωντανός.
64η
Κοιτᾷ χέρια ἀπελπισμένα
πὼς θερίζουνε ζωές!
Χάμου πέφτουνε κομμένα
χέρια, πόδια, κεφαλές,
65η
καὶ παλάσκες καὶ σπαθία
μὲ ὀλοσκόρπιστα μυαλά,
καὶ μὲ ὀλόσχιστα κρανία,
σωθικὰ λαχταριστά.
66η
Προσοχὴ καμιὰ δὲν κάνει
κανείς, ὄχι, εἰς τὴ σφαγή•
πᾶνε πάντα ἐμπρός. Ὦ, φθάνει,
φθάνει• ἕως πότε οἱ σκοτωμοί;
67η
Ποιὸς ἀφήνει ἐκεῖ τὸν τόπο,
πάρεξ ὅταν ξαπλωθεῖ;
Δὲν αἰσθάνονται τὸν κόπο
καὶ λὲς κι εἶναι εἰς τὴν ἀρχή.
68η
Ὀλιγόστευαν οἱ σκύλοι,
καὶ «Ἀλλά», ἐφώναζαν, «Ἀλλά»,
καὶ τῶν Χριστιανῶν τὰ χείλη
«φωτιά», ἐφώναζαν, «φωτιά».
69η
Λιονταρόψυχα, ἐκτυπιοῦντο,
πάντα ἐφώναζαν «φωτιά»,
καὶ οἱ μιαροὶ κατασκορπιοῦντο,
πάντα σκούζοντας «Ἀλλά».
70η
Παντοῦ φόβος καὶ τρομάρα
καὶ φωνὲς καὶ στεναγμοί•
παντοῦ κλάψα, παντοῦ ἀντάρα,
καὶ παντοῦ ξεψυχισμοί.
71η
Ἦταν τόσοι! Πλέον τὸ βόλι
εἰς τ’ αὐτιὰ δὲν τοὺς λαλεῖ.
‘Ὁλοι χάμου ἐκείτοντ’ ὅλοι
εἰς τὴν τέταρτην αὐγή.
72η
Σὰν ποτάμι τὸ αἷμα ἐγίνη
καὶ κυλάει στὴ λαγκαδιά,
καὶ τὸ ἀθῶο χόρτο πίνει
αἷμα ἀντὶς γιὰ τὴ δροσιά.
73η
Τῆς αὐγῆς δροσάτο ἀέρι,
δὲν φυσὰς τώρα ἐσὺ πλιὸ
στῶν ψευδόπιστων τὸ ἀστέρι•
φῦσα, φῦσα εἰς τὸ ΣΤΑΥΡΟ!
74η
Ἀπ’ τὰ κόκαλα βγαλμένη
τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά,
καὶ σὰν πρῶτα ἀνδρειωμένη,
χαῖρε, ὦ χαῖρε, Ἐλευθεριά!

Στροφές 75-87

Η μάχη της Κορίνθου και η καταστροφή του Δράμαλη στα Δερβενάκια.
75η
Τῆς Κορίνθου ἰδοὺ καὶ οἱ κάμποι•
δὲν λάμπ’ ἥλιος μοναχὰ
εἰς τοὺς πλάτανους, δὲν λάμπει
εἰς τ’ ἀμπέλια, εἰς τὰ νερά.
76η
Εἰς τὸν ἥσυχον αἰθέρα
τώρα ἀθώα δὲν ἀντηχεῖ
τὰ λαλήματα ἡ φλογέρα,
τὰ βελάσματα τὸ ἀρνί.
77η
Τρέχουν ἅρματα χιλιάδες
σὰν τὸ κύμα εἰς τὸ γιαλό,
ἀλλ’ οἱ ἀνδρεῖοι παλληκαράδες
δὲν ψηφοῦν τὸν ἀριθμό
78η
Ὦ τρακόσιοι, σηκωθεῖτε
καὶ ξανάλθετε σέ μας•
τὰ παιδιά σας θέλ’ ἰδεῖτε
πόσο μοιάζουνε μέ σας.
79η
Ὂλοι ἐκεῖνοι τὰ φοβοῦνται
καὶ μὲ πάτημα τυφλὸ
εἰς τὴν Κόρινθο ἀποκλειοῦνται
κι ὅλοι χάνουνται ἀπ’ ἐδῶ.
80η
Στέλνει ὁ ἄγγελος τοῦ ὀλέθρου
πείνα καὶ θανατικό,
ποὺ μὲ σχήμα ἑνὸς σκελέθρου
περπατοῦν ἀντάμα οἱ δυό•
81η
καὶ πεσμένα εἰς τὰ χορτάρια
ἀπεθαίνανε παντοῦ
τὰ θλιμμένα ἀπομεινάρια
τῆς φυγῆς καὶ τοῦ χαμοῦ.
82η
Κι ἐσὺ ἀθάνατη, ἐσὺ θεία,
ποὺ ὅτι θέλεις ἠμπορεῖς.
εἰς τὸν κάμπο, Ἐλευθερία,
ματωμένη περπατεῖς.
83η
Στὴ σκιὰ χεροπιασμένες,
στὴ σκιὰ βλέπω κι ἐγὼ
κρινοδάχτυλες παρθένες
ὀποῦ κάνουνε χορό.
84η
Στὸ χορὸ γλυκογυρίζουν
ὡραία μάτια ἐρωτικά,
καὶ εἰς τὴν αὔρα κυματίζουν
μαῦρα, ὀλόχρυσα μαλλιά.
85η
Ἡ ψυχή μου ἀναγαλλιάζει
πὼς ὁ κόρφος καθεμιᾶς
γλυκοβύζαστο ἐτοιμάζει
γάλα ἀνδρείας κι ἐλευθεριάς.
86η
Μὲς στὰ χόρτα, τὰ λουλούδια,
τὸ ποτήρι δὲν βαστῶ•
φιλελεύθερα τραγούδια
σὰν τὸν Πίνδαρο ἐκφωνῶ.
87η
Ἀπ’ τὰ κόκαλα βγαλμένη
τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά,
καὶ σὰν πρῶτα ἀνδρειωμένη,
χαῖρε, ὢ χαῖρε, Ἐλευθεριά!

Στροφές 88-122

Η 1η πολιορκία του Μεσολογγίου το 1822 και ο πνιγμός των Τούρκων στον ποταμό Αχελώο.
88η
Πῆγες εἰς τὸ Μεσολόγγι
τὴν ἡμέρα τοῦ Χριστοῦ,
μέρα ποὺ ἄνθισαν οἱ λόγγοι
γιὰ τὸ τέκνο τοῦ Θεοῦ.
89η
Σοῦ ‘λθε ἐμπρὸς λαμποκοπώντας
ἡ Θρησκεία μ’ ἕνα σταυρό,
καὶ τὸ δάκτυλο κινώντας
ὀποῦ ἀνεῖ τὸν οὐρανό,
90η
«σ’ αὐτό», ἐφώναξε, «τὸ χῶμα
στάσου ὀλόρθη, Ἐλευθεριά!».
Καὶ φιλώντας σου τὸ στόμα
μπαίνει μὲς στὴν ἐκκλησιά.
91η
Εἰς τὴν τράπεζα σιμώνει,
καὶ τὸ σύγνεφο τὸ ἀχνὸ
γύρω γύρω τῆς πυκνώνει
ποὺ σκορπάει τὸ θυμιατό.
92η
Ἀγρικάει τὴν ψαλμωδία
ὀποῦ ἐδίδαξεν αὐτή•
βλέπει τὴ φωταγωγία
στοὺς Ἁγίους ἐμπρὸς χυτή.
93η
Ποιοὶ εἴν’ αὐτοὶ ποὺ πλησιάζουν
μὲ πολλὴ ποδοβολή,
κι άρματ’, ἅρματα ταράζουν;
Ἐπετάχτηκες ἐσύ!
94η
Ἅ, τὸ φῶς ποὺ σὲ στολίζει,
σὰν ἡλίου φεγγοβολῆ,
καὶ μακρίθεν σπινθηρίζει,
δὲν εἶναι, ὄχι, ἀπὸ τὴ γῆ.
95η
Λάμψιν ἔχει ὅλη φλογώδη
χεῖλος, μέτωπο, ὀφθαλμός•
φῶς τὸ χέρι, φῶς τὸ πόδι,
κι ὅλα γύρω σου εἶναι φῶς.
96η
Τὸ σπαθί σου ἀντισηκώνεις,
τρία πατήματα πατᾷς,
σὰν τὸν πύργο μεγαλώνεις,
κι εἰς τὸ τέταρτο κτυπᾷς.
97η
Μὲ φωνὴ ποὺ καταπείθει
προχωρώντας ὁμιλεῖς:
«Σήμερ’, ἄπιστοι, ἐγεννήθη,
ναί, τοῦ κόσμου ὁ Λυτρωτής.
98η
Αὐτὸς λέγει, ἀφοκρασθεῖτε
«Ἐγὼ εἴμ’ Ἄλφα, Ὠμέγα ἐγώ•
πέστε, ποὺ θ’ ἀποκρυφθεῖτε
ἐσεῖς ὅλοι, ἂν ὀργισθῶ;
99η
Φλόγα ἀκοίμητήν σας βρέχω,
πού, μ’ αὐτὴν ἂν συγκριθῇ
κείνη ἡ κάτω ὀποῦ σας ἔχω,
σὰν δροσιὰ θέλει βρεθεῖ.
100η
Κατατρώγει, ὠσὰν τὴ σχίζα,
τόπους ἄμετρα ὑψηλούς,
χῶρες, ὅρη ἀπὸ τὴ ρίζα,
ζῶα καὶ δέντρα καὶ θνητούς.
101η
Καὶ τὸ πᾶν τὸ κατακαίει,
καὶ δὲν σώζεται πνοή,
πάρεξ τοῦ ἄνεμου ποὺ πνέει
μὲς στὴ στάχτη τὴ λεπτή».
102η
Κάποιος ἤθελε ἐρωτήσει
Τοῦ θυμοῦ Τοῦ εἴσ’ ἀδελφή;
Ποιὸς εἴν’ ἄξιος νὰ νικήσῃ
ἢ μὲ σὲ νὰ μετρηθῇ;
103η
Ἡ γῆ αἰσθάνεται τὴν τόση
τοῦ χεριοῦ σου ἀνδραγαθιά,
ποὺ ὅλην θέλει θανατώσῃ
τὴ μισόχριστη σπορά.
104η
Τὴν αἰσθάνονται καὶ ἀφρίζουν
τὰ νερά, καὶ τ’ ἀγρικῶ
δυνατὰ νὰ μουρμουρίζουν
σὰν ρυάζετο θηριό.
105η
Κακορίζικοι, ποὺ πᾶτε
τοῦ Ἀχελώου μὲς στὴ ροῆ
καὶ πιδέξια πολεμᾶτε
ἀπὸ τὴν καταδρομὴ
106η
νὰ ἀποφύγετε; Τὸ κύμα
ἔγινε ὅλο φουσκωτό•
ἐκεῖ εὑρήκατε τὸ μνῆμα
πρὶν νὰ εὑρεῖτε ἀφανισμό.
107η
Βλασφημάει, σκούζει, μουγκρίζει
κάθε λάρυγγας ἐχθροῦ,
καὶ τὸ ρεῦμα γαργαρίζει
τὲς βλασφήμιες τοῦ θυμοῦ.
108η
Σφαλερὰ τετραποδίζουν
πλῆθος ἄλογα, καὶ ὀρθὰ
τρομασμένα χλιμιντρίζουν
καὶ πατοῦν εἰς τὰ κορμιά.
109η
Ποιὸς στὸ σύντροφον ἀπλώνει
χέρι, ὠσὰν νὰ βοηθηθῇ•
ποιὸς τὴ σάρκα τοῦ δαγκώνει
ὅσο ποὺ νὰ νεκρωθῇ.
110η
Κεφαλὲς ἀπελπισμένες,
μὲ τὰ μάτια πεταχτά,
κατὰ τ’ ἄστρα σηκωμένες
γιὰ τὴν ὕστερη φορά.
111η
Σβιέται -αὐξαίνοντας ἡ πρώτη
τοῦ Ἀχελώου νεροσυρμῆ-
τὸ χλιμίντρισμα καὶ οἱ κρότοι
καὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ γογγυσμοί.
112η
Ἔτσι ν’ ἄκουα νὰ βουίξῃ
τὸν βαθὺν Ὠκεανό,
καὶ στὸ κύμα του νὰ πνίξῃ
κάθε σπέρμα ἀγαρηνό!
113η
Καὶ ἐκεῖ ποὺ ‘ναι ἡ Ἁγία Σοφία
μὲς στοὺς λόφους τοὺς ἑπτά,
ὅλα τ’ ἄψυχα κορμιά,
βραχοσύντριφτα, γυμνά,
114η
σωριασμένα νὰ τὰ σπρώξῃ
ἡ κατάρα τοῦ Θεοῦ,
κι ἀπ’ ἐκεῖ νὰ τὰ μαζώξῃ
ὁ ἀδελφὸς τοῦ Φεγγαριοῦ.
115η
Κάθε πέτρα μνῆμα ἂς γένει,
κι ἡ Θρησκεία κι ἡ Ἐλευθεριὰ
μ’ ἀργὸ πάτημα ἂς πηγαίνει
μεταξύ τους καὶ ἂς μετρά.
116η
Ἕνα λείψανο ἀνεβαίνει
τεντωτό, πιστομητό,
κι ἄλλο ξάφνου κατεβαίνει
καὶ δὲν φαίνεται, καὶ πλιὸ
117η
καὶ χειρότερα ἀγριεύει
καὶ φουσκώνει ὁ ποταμός•
πάντα, πάντα περισσεύει•
πολὺ φλοίσβισμα καὶ ἀφρός.
118η
Ἅ, γιατί δὲν ἔχω τώρα
τὴ φωνὴ τοῦ Μωυσῆ;
Μεγαλόφωνα τὴν ὥρα
ὀποῦ ἐσβιοῦντο οἱ μισητοί,
119η
τὸ Θεὸν εὐχαριστοῦσε
στοῦ πελάου τὴ λύσσα ἐμπρός,
καὶ τὰ λόγια ἠχολογοῦσε
ἀναρίθμητος λαός.
120η
Ἀκλουθάει τὴν ἁρμονία
ἡ ἀδελφὴ τοῦ Ἀαρῶν,
ἡ προφήτισσα Μαρία,
μ’ ἕνα τύμπανο τερπνὸν
121η
καὶ πηδοῦν ὅλες οἱ κόρες
μὲ τσ’ ἀγκάλες ἀνοικτές,
τραγουδώντας, ἀνθοφόρες,
μὲ τὰ τύμπανα κι ἐκειές.
122η
Σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν κόψι
τοῦ σπαθιοῦ τὴν τρομερή,
σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν ὄψι
ποὺ μὲ βία μετράει τὴ γῆ.

Στροφές 123-138

Τα πολεμικά κατορθώματα στη θάλασσα, η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας κοντά στην Τένεδο και στο θρήνο για τον απαγχονισμό του Γρηγορίου Ε’, όπως καταγράφεται στις στροφές 135 και 136, φαίνεται η προσήλωση του Σολωμού στην Ορθοδοξία.
123η
Εἰς αὐτήν, εἴν’ ξακουσμένο,
δὲν νικιέσαι ἐσὺ ποτέ•
ὅμως, ὄχι, δὲν εἴν’ ξένο
καὶ τὸ πέλαγο γιὰ σέ.
124η
Τὸ στοιχεῖον αὐτὸ ξαπλώνει
κύματ’ ἄπειρα εἰς τὴ γῆ,
μὲ τὰ ὁποῖα τὴν περιζώνει,
κι εἶναι εἰκόνα σου λαμπρή.
125η
Μὲ βρυχίσματα σαλεύει
ποὺ τρομάζει ἡ ἀκοή•
κάθε ξύλο κινδυνεύει
καὶ λιμνιώνα ἀναζητεῖ.
126η
Φαῖνετ’ ἔπειτα ἡ γαλήνη
καὶ τὸ λάμψιμο τοῦ ἡλιοῦ,
καὶ τὰ χρώματα ἀναδίνει
τοῦ γλαυκότατου οὐρανοῦ.
127η
Δὲν νικιέσαι, εἴν’ ξακουσμένο,
στὴν ξηρὰν ἐσὺ ποτέ•
ὅμως ὄχι δὲν εἴν’ ξένο
καὶ τὸ πέλαγο γιὰ σέ.
128η
Περνοῦν ἄπειρα τὰ ξάρτια,
καὶ σὰν λόγγος στριμωχτὰ
τὰ τρεχούμενα κατάρτια,
τὰ ὀλοφούσκωτα πανιά.
129η
Σῦ τὲς δύναμές σου σπρώχνεις,
καὶ ἀγκαλὰ δὲν εἴν’ πολλές,
πολεμώντας, ἄλλα διώχνεις,
ἄλλα παίρνεις, ἄλλα καῖς.
130η
Μ’ ἐπιθυμία νὰ τηράζῃς
δυὸ μεγάλα σὲ θωρῶ,
καὶ θανάσιμον τινάζεις
ἐναντίον τοὺς κεραυνό.
131η
Πιάνει, αὐξαίνει, κοκκινίζει,
καὶ σηκώνει μιὰ βροντή,
καὶ τὸ πέλαο χρωματίζει
μὲ αἰματόχροη βαφή.
132η
Πνίγοντ’ ὅλοι οἱ πολεμάρχοι
καὶ δὲν μνέσκει ἕνα κορμί•
χαίρου, σκιὰ τοῦ Πατριάρχη,
ποὺ σὲ πέταξαν ἐκεῖ.
133η
Ἐκρυφόσμιγαν οἱ φίλοι
μὲ τσ’ ἐχθρούς τους τὴ Λαμπρή,
καὶ τοὺς ἔτρεμαν τὰ χείλη
δίνοντάς τα εἰς τὸ φιλί.
134η
Κειες τὲς δάφνες ποὺ ἐσκορπίστε
τώρα πλέον δὲν τὲς πατεῖ,
καὶ τὸ χέρι ὀποῦ ἐφιλῆστε
πλέον, ἅ, πλέον δὲν εὐλογεῖ.
135η
Ὂλοι κλαψτε• ἀποθαμένος
ὁ ἀρχηγὸς τῆς Ἐκκλησιάς•
κλάψτε, κλάψτε• κρεμασμένος
ὠσὰν νὰ ‘τανε φονιάς!
136η
Ἔχει ὀλάνοικτο τὸ στόμα
π’ ὧρες πρῶτα εἶχε γευθεῖ
τ’ Ἅγιον Αἷμα, τ’ Ἅγιον Σῶμα•
λὲς πὼς θὲ νὰ ξαναβγῇ
137η
ἡ κατάρα ποὺ εἶχε ἀφήσει,
λίγο πρὶν νὰ ἀδικηθῇ,
εἰς ὁποῖον δὲν πολεμήσει
καὶ ἠμπορεῖ νὰ πολεμῇ.
138η
Τὴν ἀκούω, βροντάει, δὲν παύει
εἰς τὸ πέλαγο, εἰς τὴ γῆ,
καὶ μουγκρίζοντας ἀνάβει
τὴν αἰώνιαν ἀστραπή.

Επίλογος, στροφές 139-158

Ο ποιητής συμβουλεύει τους αγωνιστές να απαλλαγούν από τη διχόνοια και προτρέπει τους δυνατούς της Ευρώπης να αφήσουν την Ελλάδα να ελευθερωθεί.
139η
Ἡ καρδιὰ συχνοσπαράζει.
Πλὴν τί βλέπω; Σοβαρὰ
νὰ σωπάσω μὲ προστάζει
μὲ τὸ δάκτυλο ἡ θεά.
140η
Κοιτάει γύρω εἰς τὴν Εὐρώπη
τρεῖς φορὲς μ’ ἀνησυχιά•
προσηλώνεται κατόπι
στὴν Ἑλλάδα, καὶ ἀρχινά:
141η
«Παλληκάρια μου, οἱ πολέμοι
γιὰ σας ὅλοι εἶναι χαρά,
καὶ τὸ γόνα σας δὲν τρέμει
στοὺς κινδύνους ἐμπροστά.
142η
Ἀπ’ ἐσᾶς ἀπομακραίνει
κάθε δύναμη ἐχθρική,
ἀλλὰ ἀνίκητη μιὰ μένει
ποὺ τὲς δάφνες σας μαδεῖ.
143η
Μία, ποὺ ὅταν ὠσὰν λύκοι
ξαναρχόστενε ζεστοί,
κουρασμένοι ἀπὸ τὴ νίκη,
ἄχ, τὸ νοῦ σᾶς τυραννεῖ.
144η
Ἡ Διχόνοια ποὺ βαστάει
ἕνα σκῆπτρο ἡ δολερὴ
καθενὸς χαμογελάει,
«πάρ’ το», λέγοντας, «καὶ σῦ».
145η
Κειο τὸ σκῆπτρο πού σας δείχνει
ἔχει ἀλήθεια ὡραία θωριά•
μὴν τὸ πιάστε, γιατί ρίχνει
εἱσὲ δάκρυα θλιβερά.
146η
Ἀπὸ στόμα ὀποῦ φθονάει,
παλληκάρια, ἂς μὴν πωθεῖ,
πὼς τὸ χέρι σας κτυπάει
τοῦ ἀδελφοῦ τὴν κεφαλή.
147η
Μὴν εἰποῦν στὸ στοχασμό τους
τὰ ξένα ἔθνη ἀληθινά:
«Ἐὰν μισοῦνται ἀνάμεσό τους
δὲν τοὺς πρέπει ἐλευθεριά».
148η
Τέτοια ἀφήστενε φροντίδα•
ὅλο τὸ αἷμα ὀποῦ χυθεῖ
γιὰ θρησκεία καὶ γιὰ πατρίδα
ὅμοιαν ἔχει τὴν τιμή.
149η
Στὸ αἷμα αὐτό, ποὺ δὲν πονεῖτε
γιὰ πατρίδα, γιὰ θρησκειά,
σᾶς ὁρκίζω, ἀγκαλισθεῖτε
σὰν ἀδέλφια γκαρδιακά.
150η
Πόσο λείπει, στοχασθεῖτε,
πόσο ἀκόμη νὰ παρθῇ•
πάντα ἡ νίκη, ἂν ἐνωθῇτε,
πάντα ἐσᾶς θ’ ἀκολουθεῖ.
151η
Ὦ ἀκουσμένοι εἰς τὴν ἀνδρεία,
καταστῆστε ἕνα Σταυρὸ
καὶ φωνάξετε μὲ μία:
«Βασιλεῖς, κοιτάξτ’ ἐδῶ!
152η
Τὸ σημεῖον ποὺ προσκυνᾶτε
εἶναι τοῦτο, καὶ γι’ αὐτὸ
ματωμένους μας κοιτᾶτε
στὸν ἀγῶνα τὸ σκληρό.
153η
Ἀκατάπαυστα τὸ βρίζουν
τὰ σκυλιὰ καὶ τὸ πατοῦν
καὶ τὰ τέκνα τοῦ ἀφανίζουν,
καὶ τὴν πίστι ἀναγελοῦν.
154η
Ἐξ αἰτίας τοῦ ἐσπάρθη, ἐχάθη
αἷμα ἀθῶο χριστιανικό,
ποὺ φωνάζει ἀπὸ τὰ βάθη
τῆς νυκτός: Νὰ ἐκδικηθῶ.
155η
Δὲν ἀκοῦτε, ἐσεῖς εἰκόνες
τοῦ Θεοῦ, τέτοια φωνή;
Τώρα ἐπέρασαν αἰῶνες
καὶ δὲν ἔπαυσε στιγμή.
156η
Δὲν ἀκοῦτε; Εἰς κάθε μέρος
σὰν τοῦ Ἄβελ καταβοᾷ•
δὲν εἴν’ φύσημα τοῦ ἀέρος
ποὺ σφυρίζει εἰς τὰ μαλλιά.
157η
Τί θὰ κάμετε; Θ’ ἀφῆστε
νὰ ἀποκτήσωμεν ἐμεῖς
λευθεριάν, ἢ θὰ τὴν λύστε
ἐξ αἰτίας πολιτικῆς;
158η
Τοῦτο ἀνίσως μελετᾶτε
ἰδοὺ ἐμπρός σας τὸν Σταυρό:
Βασιλεῖς, ἐλᾶτε, ἐλᾶτε,
καὶ κτυπήσετε κι ἐδῶ!»

Εταιρεία Κοινωνικής Δράσης και Πολιτισμού

ΚΟΙΝΟ_ΤΟΠΙΑ www.koinotopia.gr

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

28 Ιανουαρίου 2021

Γενναιόδωρα Ενεργά Μέλη και υποστηρικτές συνεισέφεραν οικονομικά για την επιβίωση της Κοινο_Τοπίας και τη στήριξη των ανθρωπιστικών της δράσεων

Το έτος που τα Ενεργά Μέλη της Κοινο_Τοπίας www.koinotopia.gr αλλά και οι υποστηρικτές της τη διέσωσαν από τη μεγάλη κρίση, που έφεραν οι περιορισμοί σ’ όλα τα επίπεδα εξαιτίας της πανδημίας του covid-19, θα εγγραφεί στο ιστορικό του συλλόγου.

Οι γενναιόδωρες συνδρομές πολλών υποστηρικτών έδωσαν το απαραίτητο οξυγόνο για να μπορέσει η οργάνωση να ξεπεράσει τις οικονομικές δυσκολίες και να επιβιώσει το 2020. Ένα μεγάλο ευχαριστώ προς όλους όσους συνέβαλαν στην τόσο κρίσιμη στιγμή της Κοινο_Τοπίας είναι το λιγότερο που μπορεί να ειπωθεί. Για πρακτικούς λόγους θα αναφέρουμε από το σύνολο των ατόμων ονομαστικά μόνο τους 87 που συνεισέφεραν το κάτι παραπάνω στη διάρκεια της χρονιάς.

Ευχαριστούμε (με αλφαβητική σειρά) όσους στήριξαν είτε τη λειτουργία είτε τις δράσεις με ποσό ίσο ή μεγαλύτερο των 50€: Αγγελίδη Γιώργο, Αθανασοπούλου Μαρία, Ανδριοπούλου Χριστίνα, Ανδρουτσοπούλου Μαριάνθη, Αντωνόπουλο Ανδρέα, Ασβεστά Αλίκη, Ασπρογέρακα Ακριβή, Βάθη Παναγιώτα, Βελλοπούλου Αναστασία, Βελλοπούλου Φωτεινή, Γαλιατσάτου Μαρία, Γεωργίου Λουκά, Γεωργοπούλου Λίλιαν, Γιαννοπούλου Χαρά, Γιώτη Μαρία, Γκέκα Ελένη, Δάλλα Φώτη, Δημοπούλου Ελένη, Δήμου Χαρά, Καλλιάφα Άννα, Καμπούρη Νάντια, Κανελλοπούλου Αναστασία, Κανελλοπούλου Δήμητρα, Κάπαρη Σάκη, Καρατράντου Ανθή, Κάργα Μαίρη, Καρνάρου Καίτη, Κασπίρη Μέτη, Κόγκο Ευθύμιο, Κοκκινάκη Μαρία, Λαζανά Θανάση, Λαμπροπούλου Γιώτα, Λουκάτο Σπύρο, Λυμπερτάδου Λαμπρινή, Μακρή Μαίρη, Μαντέλη Γεωργία, Μαργαλιά Βάσω, Μαρτίνη Βάσω, Μαυροειδή Χρυσάνθη, Μαυροπούλου Χριστίνα, Μεσσήνη Περικλή, Μήλα Χριστίνα, Μητροπούλου Γεωργία, Μπασκούτα Γιάννη, Μπιλίρη Μαρία, Μυτιληναίου Ευγενία, Νικολάου Λίτσα, Νικολάου Ρέα, Νταλούκα Βασίλη, Ξυδιά Κατερίνα, Παπαγεωργίου Δημήτρη, Παπαγεωργίου Νίκο, Παπαϊωάννου Αντιγόνη, Παπαντωνόπουλο Κώστα, Πασσά Βασίλη, Περικλόπουλο Δημήτρη, Πετροπούλου Βάσω, Πλέα Κατερίνα, Προύσαλη Χρύσα, Ραβαζούλα Γιώτα, Ράπτη Αλέκα, Ρόδη Ιωάννα, Ρόδη Μαρία, Σακελλαρόπουλο Φίλλιπο, Σαράβα Δημήτρη, Σαράντη Αγγελική, Σίτα Λίνα, Σκιαδαρέση Αγγελική, Σκώκου Ειρήνη, Σπανού Ολυμπία, Σπηλιώτη Έλενα, Σπηλιώτη Χριστιάννα, Σπηλιώτη Ανδρέα, Στεφανοπούλου Σωτηρία, Στεφάτου Γωγώ, Τζανιδάκη Μανώλη, Τζόλα Ειρήνη, Τουλιάτο Παναγή, Φραγκάκη Σταύρο, Φωτόπουλο Δημήτρη, Φωτοπούλου Κων/να, Χαλκιόπουλο Μάκη, Χασαπόπουλο Γιάννη, Χασαποπούλου Καίτη, Χριστοπούλου Γεωργία, Χριστοπούλου Μαρίζα, Χρυσάνθη Τρισεύγενη.

Για όσους θα ήθελαν να συμβάλουν στο να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες και του 2021 μπορούν να μας επισκεφθούν Καραϊσκάκη 153, ισόγειο, για τη συνδρομή τους αλλά & για το παζάρι μας https://pazarikoinotopia.blogspot.com/?view=flipcard Δευτέρα-Τρίτη-Τετάρτη 11πμ-2μμ & Πέμπτη-Παρασκευή 6-8μμ Για κάθε διευκρίνιση μπορείτε να μας βρείτε στα 2610.622250, 2610.277171, στο fb και στο info@koinotopia.gr

Για όσους έχουν πρόβλημα αυτοπρόσωπης παρουσίας η Κοινο_Τοπία διαθέτει τραπεζικούς λογαριασμούς σ’ όλες τις συστημικές τράπεζες όπου θα μπορείτε να καταθέσετε τη δωρεά από την αντίστοιχη δική σας ώστε να μην υπάρχουν κρατήσεις.

Πληροφορίες για δημοσιογράφους: Ανδρέας Σπηλιώτης 2610.277171

Αγαπητοί φίλοι

Σας προωθούμε τους αποχαιρετιστήριους λεκτικούς συνειρμούς του στελέχους της Κοινο_Τοπίας Σάκη Κάπαρη στο φίλο του Διονύση Γερολυμάτο (1938-2021). Έναν σκαπανέα της τέχνης, της σκέψης και της δημιουργίας που πολλά μέλη της οργάνωσης είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν.

ΚΟΙΝΟ_ΤΟΠΙΑ www.koinotopia.gr

…ομπρός βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο, πάνω από την Ελλάδα…

«ο Διονύσης έφυγε χθες το βράδυ στον ύπνο του» …ήταν το μήνυμα του γιου του Κώστα…

συγκλονισμένος, μου ήρθε στο μυαλό ο στίχος του Σεφέρη…

…μαδώντας ίσκιους από κυπαρίσσια έφυγε…

Προσπαθώ να προσδιορίσω τον καλλιτέχνη, τον ποιητή, το διανοούμενο τον πάντα ευαίσθητο και σε εγρήγορση Άνθρωπο.
Το πρόβλημα είναι πως να περιγράψεις τον πατρινό, με καταβολές από την Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο όπως ήταν ο Διονύσης… Θα προσπαθήσω να τον «ερμηνεύσω» μέσα από στίχους και κείμενα, που νομίζω μπορούν καλύτερα να αποδώσουν τον κόσμο του…

Ας αρχίσω λοιπόν μ’ ένα κείμενο που αποδίδεται στο Μάξιμο Πλανούδη (1260-1305μ.κ.χ.) σε μετάφραση…
Γνωρίζω ότι γεννήθηκα θνητός και εφήμερος, αλλ’ όταν των άστρων εξετάζω τις πυκνές και αμφίδρομες σαν έλικες πορείες, τη γη πια με τα πόδια μου δε την αγγίζω, αλλά κοντά στο Δία χορταίνω των θεών την τροφή, την αμβροσία…

Μέσα σ’ αυτόν τον οίστρο δημιουργούσε, έχοντας τις κεραίες του στραμμένες στα συμβαίνοντα στη χώρα και τον κόσμο…

Εμποτισμένος στη ρήση του Αριστοτέλη «πάντες άνθρωποι του ειδέναι ορέγονται φύσει…»
Ανάμεσα σε μυρωδιές από γαζίες, τσαντσαμίνια και γραντούκες τον συγκλόνιζαν οι Ελληνικές του καταβολές…

...η Ελληνική ηχώ που δε μιμείται ούτε επαναλαμβάνει, μα συνεχίζει απλά,

σ’ ένα ύψος απροσμέτρητο την αιώνια ιαχή του διθυράμβου… (Γ. Ρίτσος)

Παράλληλα έβλεπε με θλίψη τη δύσκολη πορεία της χώρας θυμίζοντας τους στίχους του Ευριπίδη (Ιφιγένεια εν ταύροις)
-Πυλάδη δέδορκας τηνδε, τηνδε δ’ουχ οράς, αΐδου δράκεναν, ως βούλεταί με κτανείν;;;

(μετ. Πυλάδη τη βλέπεις αυτή, δεν τη βλέπεις αυτή; δράκαινα του Άδη πως θέλει να με καταστρέψει)

Ανησυχούσε για την αδράνεια μας, στα <<προσιόντα>>…

…δεν ξέρουμε τίποτα, δεν ξέρουμε πως είμαστε ξέμπαρκοι όλοι εμείς,

δεν ξέρουμε την πίκρα του λιμανιού, σαν ταξιδεύουν όλα τα καράβια,

περιγελάμε εκείνους που τη νοιώθουν… (Γ. Σεφέρης)

Αυτός καθημερινά ανησυχούσε… μονολογούσε…

…ξύπνησα με το μαρμάρινο τούτο κεφάλι στα χέρια, που μου εξαντλεί τους αγκώνες

και δεν ξέρω που να τ’ ακουμπήσω… (Γ. Σεφέρης)

Τον κατέτρεχε μονίμως ο ασύγκριτος στίχος

Σ’ ελέγχει η πέτρα όπου κρατείς, και κλη φωνή κι αυτήνη… (Δ. Σολωμός)

Χαμένος στις αγωνίες του, διερωτώμενος …

…και βλέπεις τις φυσαλίδες απ’ την ανάσα μου, ν’ ανεβαίνουν και προσπαθώ να διασκεδάσω κοιτάζοντας τις κι αναρωτιέμαι, τι θα λέει κάποιος που βρίσκεται από πάνω και βλέπει

αυτές τις φυσαλίδες, τάχα πως πνίγεται κάποιος ή κάποιος δύτης ανιχνεύει

τους βυθούς;;; (Γ. Ρίτσος, από τη Σονάτα του σεληνόφωτος)

«Άκουγε» όχι μόνο τα συμβαίνοντα εδώ, αλλά τις αγωνίες του, για τη δικτατορία του Φράνκο ή τη δολοφονία του Μολόϊζε στη Νότια Αφρική…
Μπορεί όλα αυτά να φαίνονται υπερβολικά, αλλά αυτός πατούσε πολύ γερά στα πόδια του… Μου θύμιζε τον Εντουάρντο Γκαλεάνο… «κρατήθηκα γερά με τα νύχια μου, από τον άνεμο…».

Ξαναδιαβάζω το μήνυμα του γιου του…
ο Διονύσης έφυγε χτες βράδυ στον ύπνο του, ίσως το πιο ήσυχο συμβάν της ζωής του…
Συμπληρώνω γράφοντας κάτι από το Γ. Σεφέρη…
…είδε τις φλέβες των ανθρώπων, σαν ένα δίχτυ των θεών
όπου μας πιάνουν σαν τ’ αγρίμια… προσπάθησε να το τρυπήσει…

Ας τον θυμόμαστε μαζί με τη γυναίκα του Δέσποινα και τα παιδιά του Κατερίνα και Κώστα… Παράλληλα θα λείπει στους φίλους του και συμποσιάρχες… Θόδωρο Παπαγιάννη, Χρήστο Ρηγανά, Γιώργο Χουλιαρά, Κυριάκο Ρόκο, Κώστα Δικέφαλο κ.α. οι οποίοι μου διαφεύγουν…

Διονύση φίλε μας…
η παρουσία σου θα μας λείπει
η απουσία σου θα μας λυπεί… πάντα…
κι όπως έγραφαν στις αρχαίες ληκύθους…

ΔΙΟΝΥΣΗ ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΕ. ΧΑΙΡΕ…

Υ.Γ. Θα καταθέσω και δύο σκέψεις προς το Δήμο Πατρέων

Να τοποθετήσει ένα από τα μεγάλα έργα του Διονύση σε ένα εμφανές σημείο της Πόλης… είδα την καλή πρόθεσή του να αγοράσει το έργο του: η μάχη Κενταύρων και φοιτητών: κατά τη γνώμη μου είναι πολύ σπουδαίο έργο, αλλά σε μικρές διαστάσεις και θα μείνει σε κάποιο κλειστό χώρο.    

Επίσης σε μια οδό μπορεί να δοθεί το όνομα «Δ.Γερολυμάτου»… με την ευκαιρία θα πρότεινα να τιμηθούν με ονοματοδοσίες οδών κι άλλα άξια τέκνα της Πόλης εφόσον δεν έχει γίνει μέχρι τώρα όπως Κωστή Παλαμά, Νίκου Ατζαρίτη, Μέμου Μακρή, Νικόλα Κροτσέτι… κ.α.

Πολλές ευχές σ’ όλους….

Σάκης Κάπαρης, Ρένα Καντακίτη Κάπαρη

Ο γλύπτης Διονύσης Γερολυμάτος, με καταγωγή από την Κεφαλονιά, γεννήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 1938 στην Πάτρα, όπου πέρασε και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Από την ηλικία των 15 ετών έλαβε τα πρώτα μαθήματα σχεδίου και εισαγωγής στην ιστορία της Τέχνης και της Φιλοσοφίας. Το 1959 εισήχθη πρώτος στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, λαμβάνοντας σε όλα τα έτη σπουδών υποτροφίες από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών.

Ακολούθησε μια λαμπρή καλλιτεχνική πορεία με σημαντικές δημιουργίες, εκθέσεις και διεθνείς διακρίσεις. Γλυπτά του βρίσκονται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας (Καρδίτσα, Πάτρα, Καλαμάτα, Αγία Παρασκευή, Κιάτο, Κεφαλονιά, Καβάλα, Θεσσαλονίκη, Κόνιτσα, Κηφισιά, κ.α.) και του κόσμου. Πιο χαρακτηριστική θεωρείται η μνημειακή σύνθεσή του σε ηφαιστειακή πέτρα, με τον τίτλο «Η Πέτρα της Γνώσης», στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Tula-Tepeji στο Μεξικό.

Πέρα από τη γλυπτική άφησε το στίγμα του και σε άλλες τέχνες. Ξεχώρισαν οι σκηνογραφικές δουλειές του με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, οι εικονογραφήσεις βιβλίων, μια ποιητική συλλογή αλλά και σημαντικά συγγραφικά πονήματα.

Εταιρεία Κοινωνικής Δράσης και πολιτισμού

ΚΟΙΝΟ_ΤΟΠΙΑ www.koinotopia.gr

Πολλές πολλές ευχές για το 2021

Ένα από τα πιο γνωστά ποιήματα του van Dyke έχει τον τίτλο “Time Is” (Μουσική και άλλα ποιήματα, 1904),

γνωστό και ως “Για το ηλιακό ρολόι της Κατρίνας”, επειδή αποτελούσε

επιγραφή σε ένα ηλιακό ρολόι στον κήπο ενός κτήματος

που ανήκε τους φίλους του Spencer και Katrina Trask.

Το δεύτερο τμήμα του ποιήματος, έχει ως εξής:

Ο χρόνος είναι
πολύ αργός για εκείνους που περιμένουν,
πολύ γρήγορος για εκείνους που φοβούνται,
πολύ μακρύς για εκείνους που πονούν,
πολύ σύντομος για εκείνους που χαίρονται,
αλλά για εκείνους που αγαπούν, ο χρόνος είναι αιώνιος.

Ο Henry van Dyke Jr. (1852-1933). Αμερικανός συγγραφέας, εκπαιδευτικός, διπλωμάτης και κληρικός γεννήθηκε στο Germantown της Πενσυλβάνιας των ΗΠΑ. Η οικογένεια του μετανάστευσε από την Ολλανδία στη Βόρεια Αμερική το 1652. Υπηρέτησε ως καθηγητής αγγλικής λογοτεχνίας στο Πρίνστον μεταξύ 1899 και 1923. Εξελέγη στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και έλαβε πολλές διακρίσεις.